Istorijski grbovi, heraldika

[Turkmenbashi]

I dalje smo kod porodica koje se vezuju ya dvorce u Vojvodini

Matej Semzo je jedan period bio vlasnik poseda porodice Dunđerski u Kulpinu:

Dvorac Kapetanovo je sagradio Župan Bela Botka:

Bajić Ivan je bio u srodstvu sa kraljevskom porodicom Obrenović uz čiju je pomoć od vlasti u Beču dobio titulu barona. Njegov stariji sin Miloš Bajić srušio je stari dvorac Telegdijevih i početkom 20. veka na istom mestu izgradio novu rezidenciju koja se danas vodi kao dvorac Bajića u Bočaru:

Dvorac na Bisernom Ostrvu izgradio je baron Rohonjci Gedeon krajem 19. veka:

[Turkmenbashi]

Dvorac u Bajši je izgradila plemićka porodica Zako koja je posede i plemstvo dobila od carice Marije Terezije 1751. godine za vojne zasluge. Porodica Zako od kapetana Stevana Zako iz Stare Kanjiže dobila grbovnicu i plemićki list i nosi predikt "od Bajše":

Dvorac Karas je izgrađen po planu ne poznatog Bečkog arhitekte u stilu provincijskog baroka 1795. godine za potrebe naslednika Grofa Antala Mikloša Karasa koji je osnivač mesta Horgoš:

Porušeni dvorac Karačonji se nalazio na ulazu u Novo Miloševo od Novog Bečeja, na mestu gde su danas ulice Jovana Popovića i Štrosmajerova. Vreme gradnje nije tačno utvrđeno, ali po Borovskom moglo bi se smestiti između 1838. - 1842. godine, a izgradio ga je Laslo Karačonji:

[Turkmenbashi]

Palata barona Rajačića građena je u prvoj polovini XVIII veka (1836-1848 ), a današnji izgled dobija 1920. godine. Zgradu je baron Rajačić otkupio od porodice Mioković-Hadži i renovirao je 1856. godine:

Oba dvorca u Velikom Središtu su spomenici kulture od velikog značaja. Rodonačelnik porodice, Golub Lazarević se doselio iz Srbije u Banat 1803. godine, a plemstvo i predikt od "Malog i Velikog Središta" dobio je 1841. godine. Odmah po dobijnju plemstva i poseda Golub Lazarević je podigao dva dvorca i park:

Dvorac Talijan je sagradio Andor Talijan 1856. godine nakon venčanja sa Vilheminom Šulpe 1850. godine. Vilhemina Šulpe je bila naslednica Katarine i Emila Šulpe, koja je udajom za Andor Talijana dvorac Šulpeovih donela u miraz porodici Talijan. Andor Talijan je bio konjički kapetan austrougarske vojske:

[Turkmenbashi]

Porodica Stratimirović, je dala više istorijskih ličnosti: Mitropolit Stevan Stratimirović, Đorđe Stratimirović - komandant srpske vojske u revoluciji 1848/49 godine, i bila je jedna od najznačajnijih srpskih porodica u Habzburškoj monarhiji. Stratimirovići su jedna od retkih srpskih porodica koja je među prvima stekla plemstvo za vojničke zasluge u austrijskoj carevini 1745. od Marije Terezije. Jedno kratko vreme, imanje je od Stratimirovića, otkupio Matej Semzo od Kamjonike, ali posle par godina, tačnije 1889. godine imanje prodao je Lazaru Dunđerskom, koji je kao i njegov sin Đorđe znatno doprineo razvoju i modernizaciji poljoprivrede u Kulpinu. Manji dvorac je izgrađen krajem 18. veka, a veći je izgrađen polovinom 19. veka:

Zgrade dečijeg dispanzera i zdravstvenog centra "Kosta Sredojev Šljuka" u Kikindi su nekada zasigurno bile dom nekim uglednim Kikinđanima. Vile su po pretpostavkama sagrađene početkom XX veka. Vlasnici su zasigurno imali neke veze, a o tome govori arhitektonski sklop i udaljenost jedne i druge zgrade. Vlasnik vile u kojoj je zdravstveni centar je bio Vitez Rizenfelder čiji se grb nalazi na središnjem rizalitu zgrade:

Dvorac Nojhauzen je izgrađen 1943. godine za potrebe visokih oficira nemačke okupacione vojske na Balkanu, tačnije za generala Nojhauzena i njegovu porodicu, a po nekim tvrđenjima čak i za Hermana Geringa:

[Turkmenbashi]

Dvorac Bisingen je sagradio 1859. godine grof Đerđ Močonji na svom imanju u Vlajkovcu. Udajom, 1888. godine, grofica Georgina Močonji imanje i dvorac donosi u miraz poznatoj austrougarskoj plemićkoj porodici Bisingen-Nipenburg:

Imre Kovač je 1801. godine kupio vlastelinstvo Riđicu, čime je dobio plemićki status i predikt "od Riđice". Zidao ga je graditelj iz Baje, Bišof, uz kuluk (prisilni rad) svih podanika na imanju, a završen je i useljen 1806. godine. Dvorac se nalazi na uzvišici sela uz potok Plazović, a oko njega je formiran engleski park po projektu pejzažiste Franje Hitera iz Češke:

Dvorac, poznatiji kao Kaštel, nalazi se u Ečki na teritoriji opštine Zrenjanin. Pustaru Ečku je na licitaciji komorskih dobara kupio Luka Lazar 1781. godine. Na pustari je osnovao naselje i izgradio crkvu za stanovnike naselja, odnosno za podanike na imanju. Dvorac je početkom XIX veka u tzv. engleskom stilu izgradio Lukin sin Agošton Lazar:

[Turkmenbashi]

Dvorac je sagrađen na ivici šume, 1835. godine za Petra Jagodića. Od izgradnje pa sve do Drugog svetskog rata ostao je u posedu porodice Jagodić. Između ostalih dvoraca u Vojvodini ovaj objekat ima stilske vrednosti, ali i istorijske, zbog porodice u čijoj je vlasništvu bio. Porodica Jagodić je značajna za kulturnu istoriju srpskog naroda u Vojvodini. Jagodići su bili istaknuti članovi Matice srpske, pa se u Galeriji Matice srpske nalazi nekoliko njihovih portreta koje je naslikao Konstantin Danil:

Futoško vlastelinstvo u vlasništvu porodice Čarnojević od 1744. do 1770. godine je bilo jedno od najvećih u Bačkoj. Vlastelinstvo je otkupio i na njemu napravio dvorac, po projektu Franciscusa de Paola Manetha, 1777. godine, grof Andreas Hadik. Grof Andreas Hadik je bio austrijski feldmaršal i predsednik dvorskog ratnog saveta u Beču:

Letnjikovac "Fišerov Salaš" u Rumi je izgradila između 1900. i 1904. godine porodica Fišer, po projektu arhitekte Hermana Bolea. Letnjikovac je bio namenjen za odmor porodice Fišer:

Početkom avgusta 1781. godine jermenski trgovac Isak Kiš kupuje oko 16.000 jutara zemlje u jugozapadnom delu elemirskog atara. Novi vlasnik Elemira i predhodno kupljenog Itebeja (ukupno 40.000 jutara zemlje) isplatio je blagajni bečkog dvora iznos od 643.750 forinti. O bogatsvu ovog preduzimljivog trgovca najbolje govori podatak, koji je u dane licitacije kružio prostorijama bečkog dvora. Upitan od strane visokih činovnika koliko ima grla rogate stoke , Kiš je odgovorio: �Ne mogu vam tačno reći. Znam samo da stoku čuva blizu 11.000 pasa!�. Na naprednom imanju, on i njegiv sin Agošton, podižu krajem XVIII veka (1795-1796) velelepni dvorac:

[Turkmenbashi]

Jedan malo stariji tekst iz Glasa javnosti o plemićkoj porodici sa naših prostora:

PLEMIĆI U SRBIJI: Ivan Kaić iz Svetozara Miletića kod Sombora i danas nosi titulu plemića
Plava krv na maču
Poreklo porodice Kaić potvrđuje porodični grb kao i povelja cara Leopolda

Iako je vreme kraljeva, prinčeva i grofova već davno zaboravljeno na našim prostorima, još uvek postoje porodice koje generacijama prenose svoje plemićko poreklo. Među njima je Ivan Kaić iz Svetozara Miletića, mesta nadomak Sombora. Priča o ovoj plemićkoj porodici vraća nas u davnu 1698. kad su Toma i njegov brat Jovan dobili plemićku titulu i pisanu povelju od cara Leopolda za njihove posebne zasluge u ratovima i verno služenje tadašnjoj Austrougarskoj monarhiji.

Te godine su oni, njihove supruge, deca i roditelji dobili plemićku titulu i povlašćen položaj u društvu. Dodeljena im je i zemlja od oko 100 hektara, čiji se jedan deo i danas nalazi u njihovom vlasništvu.

Danas, nekoliko vekova kasnije, pored zemlje, grba i povelje, malo je šta ostalo od plemićkih tragova. Sa suprugom i dvoje dece žive na salašu običnim, seoskim životom, čiju monotoniju razbijaju samo priče o nekadašnjim slavnim precima - plemićima.

- Imam porodično stablo od 1698. godine i tamo je tačno zabeleženo da moja porodica pripada dvadesetom kolenu od te slavne loze. Ono što sam često slušao od starijih jeste podatak da je titula plemića dobijena za zasluge u borbi s Turcima - kaže Ivan Kaić, koji pravom nasledstva i danas ima titulu plemića.

Priznavanje plemstva zvanično je bilo potvrđeno grbom i poveljom koja je prvobitno bila ispisana na latinskom jeziku, na pergamentu i pečatirana je crvenim voskom. Na kraju povelje stoji pečat tadašnjeg nadbiskupa kao i podatak da je povelja bila uručena 22. novembra u Escergomu, tadašnjeg gradu na Dunavu.

Plemićki grb se prenosio generacijama kao i priče o nekadašnjem plemićkom životu na čije je poreklo Ivan Kaić vrlo ponosan.

- Oduvek sam imao želju da saznam nešto više o njima, njihovim sudbinama. Moja baka Marija, koja je rano ostala udovica, više se nije udavala kako bi sačuvala ime i titulu naše porodice. Od nje sam, na primer, saznao da se u svim našim porodicama, kroz generacije, rađalo samo po jedno muško dete, i tako je porodično stablo uvek nastavljeno. Tu tradiciju sam prekinuo jedino ja, jer imam dva sina - kaže u šali Ivan Kaić.

Grb, koji i danas s ponosom pokazuju svojim gostima, predstavlja svojevrstan simbol Austrougarske monarhije, koju su tada činile 43 zemlje među kojima su bile i Dalmacija, Češka, Mađarska, delovi Rumunije, Srbije, Bugarske i mnoge druge�

- Grb čine plavi štit koji je uspravno postavljen i na čijem donjem delu se nalazi zeleno polje a na njemu lav s dva repa. Ričući, usta su mu otvorena i vidi se krvavi jezik. S levom šapom hvata plen i desnom, palminu grančicu. Na vrhu se nalazi šlem sa zlatnom krunom, na kojoj je beli golub raširenih krila, koji nosi ružu. Opisani grb mogli su koristiti svi članovi porodice na svom oružju, odeći kao i na raznim drugim predmetima u svojim plemićkim kućama.

Postoji, takođe, zvaničan podatak da je plemićka titula ove porodice potvrđena i u Bačkoj županiji i da je tom prilikom uručeno još 65 takvih povelja.

- Mi nismo jedina porodica koja nosi plemićko poreklo u ovom kraju. Među tadašnjim plemićima bilo je Bunjevaca i Mađara, ali su tokom vekova, koji su sledili, te porodice polako nestajale kao i tragovi o njihovom poreklu. Pored naše familije, poznato je takođe da su ovu titulu do današnjih dana sačuvali Vidakovići, Odri i Knezi, koji i danas žive u Miletiću - tvrdi Ivan Kaić.

Ž. Milenković

Slični tekstovi o plemstvu sa ovih prostora:
www.glas-javnosti.co.yu
Novosti | Aktuelno | Srpski baron od pšenice

Ugarsko plemstvo (spiskovi) - http://ferenczygen.tripod.com/index.html

[Turkmenbashi]

Još malo krst sa ocilima, gde se sve pojavljuje

Novac Monferata (klik za opis na engleskom):

Frederiko II (wikipedia):

Grbovi vizantijskog komonvelta (Conrad Gr�nenberg wappenbuch 1483.)

Karlos Hugo (wikipedia):

[Turkmenbashi]

Grbovi nekih ugarskih županija:

B�CS-BODROG - danas Bačka

BARANJA

CSONGRAD - jedan deo je ostao u našem Banatu

LIKA-KRBAVA - danas u Hrvatskoj

SZER�M - Srem

TEMES - u našem Banatu

TORONT�L - isto je deo u Banatu

Grbovi ostalih županija

[Turkmenbashi]

Grb i zastava Banatske Republike proglašene 1918.

[Turkmenbashi]

Heraldički kralj (King of Arms)


Herald


Trubač (A State Trumpeter)


Trubač i herald


Francuski herald

Herold - osoba koja se stara o grbovima na viteškim turnirima. Postajali su iz krugova osoblja zaduženog za organizaciju turnira i vremenom su se ustalile funkcije koje je svako od njih obavljao:

Turnirske - identifikacija učesnika prema grbu, formiranje identifikacionih priručnika (armorijali, grbovnici), opevanje odviga itd.

Ratne - bili su zvanični posmatrači tokom bitaka, podizali zastave pobednika, identifikovali mrtve, itd.

Poslaničke - od 14. veka heroldi postaju izaslanici svojih gospodara, ambasadori

Funkcije arbitera oko prava na grb

Funkcije magistra ceremonija

Među heroldima je postojala hijerarhija, prvi je bio heraldički kralj, ispod njega heroldi a ispod njih persevanti. Razlike su postojale u pravima i ovlašćenjima. Za svoj posao su bili plaćeni, imali su svoja kolegijalna udruženja itd.

Odeća heraldičkog kralja

Za čitanje, na engleskom - Kompletan vodič kroz heraldiku (A COMPLETE GUIDE TO HERALDRY): A COMPLETE GUIDE TO HERALDRY by ARTHUR CHARLES FOX-DAVIES

i još jedan: http://www.theweebsite.com/heraldry/

[Turkmenbashi]

Heraldička tabla iz 1596.

[Turkmenbashi]

Grbovi austrougarskog i mletačkog plemstva (današnja Hrvatska):

Bona (Bunić):



Cseszneky (Česnegić):



Crnković:



Drašković:



Erdődy:



Gundulić (neke verzije koje nisu prikazane):







Gučetić:

[Turkmenbashi]

Nastavak

Gradić:



Jelačić:



Kabužić:



Keglević:



Pejačević:



Sorkočević:



Zrinski:

[Turkmenbashi]

Cvetković Brdski



Filipović



Frankopan



Humski



Jelačić



Mamula



Nikolić Podrinjski



Dva grba Turpoljskih plemića



Vlašić