Smanjena količina hemoglobina u eritrocitima, ćelijama odgovornima za prenošenje kiseonika, rezultira opštom slabošću, glavoboljom, lupanjem srca...
No, što je uzrok anemijama?


Što je anemija?

Anemija je naziv za smanjeni broj eritrocita u cirkulaciji, smanjenu količinu krvi u telu te za smanjenu količinu hemoglobina u eritrocitima. Eritrociti su krvne ćelije koje služe za prenos kiseonika i ugljen - dioksida u čovekovom telu. Anemija nije sama za sebe bolest nego više opisuje stanje organizma odnosno postojanje bolesti.
Ukoliko se u nekog bolesnika posumnja da ima anemiju važno je da se otkrije uzrok anemije kao i da se odredi tip anemije.

Najjednostavniji, a i najbrži indikator postojanja anemije je količina eritrocita u cirkulaciji odnosno hematokrit. Snižene vrijednosti hematokrita ukazuju na nedostatak eritrocita u cirkulaciji odnosno njihovo brzo razaranje koje se ne može nadoknaditi pojačanim radom koštane srži.
Drugi važan indikator anemije je hemoglobin, tj. količina hemoglobina u g/L ili mg/dl. Krvarenje je jedan od najčešćih uzroka pada vrednosti hemoglobina. Krvarenje može biti naglo (akutno) , ili sporo (hronično) i obično neopaženo mikrokrvarenje iz probavnog trakta.
Kod žena najčešći uzrok sniženih vrijednosti eritrocita i hemoglobina su obilna i učestala menstrualna krvarenja. Bez obzira da li je anemija akutna ili hronična - potrebno je utvrditi uzrok njenog nastanka.

Tipovi anemije

Anemije se mogu klasifikovati i po veličini i obliku eritrocita odnosno prema mehanizmu koji uzrokuje smanjenje broja eritrocita. Najčešće se dijagnosticiraju dva tipa anemije - mikrocitna najčešće uzrokovana nedostatkom gvožđa i
makrocitna najčešće uzrokovana nedostatkom vitamina B12 i/ili folne kiseline.

Kod bolesnika s mikrocitnom anemijom eritrociti su manji nego inače. Veličina eritrocita izražava se u jedinici MCV (engl. mean cell volume). Normalni eritorciti imaju veličinu od 80 do 100 femtolitara (fL) dok mikrociti imaju veličinu < 80 fL. Mikrocitna anemija uzrokovana je nedostatkom gvožđa u ishrani (greške u ishrani, gladovanje) , povećanim potrebama (trudnoća, rast) ili povećanim gubitkom gvožđaiz tela (krvarenje iz probavnog trakta, menstruacije). Osim nedostatka gvožđa mikrocitnu anemiju mogu uzrokovati genetske greške u sintezi hemoglobina. Najpoznatija greška u sintezi hemoglobina je sinteza tzv. hemoglobina S koji uzrokuje talasemiju. Bolesnici s talasemijom imaju mikrocitnu anemiju. Kod tih bolesnika ima dovoljno gvožđa na raspolaganju, ali se zbog genetske greške sintetizuje slabo vredan hemoglobin.

Makrocitna anemija karakterizirana je povećanim volumenom eritrocita. Volumen eritrocita tj. MCV je veći od 100 fL. Makrocitne anemije obično se još nazivaju i megaloblastične anemije. U tom obliku anemije zbog greške u sintezi DNK dolazi do nejednakog sazrevanja eritrocita (citoplazma se razvija brže od jezgra).
Megaloblastičnu anemiju u većini slučajeva uzrokuje nedostatak vitamina B12 i/ili folne kiseline.