Bečej - Šetajući obalom Tise

[simke]

Bečej je grad u koji sam počeo da odlazim zahvaljujući Tisi, prelepoj reci sa zlom sudbinom.

Mi sa ovih geografskih prostora smo nekako navikli na zle i nesrećne sudbine koje su nam se vekovima obijale o glavu i onda čudi naša nepažnja i nebriga ka prirodi i stvarima oko nas.

Tisa je lepotica sa blatnjavim nogama, laganim hodom kroz ravnicu, romantičnim obalama, tradicijom, ribarima, sviračima i svakojakim svetskim čudesima ...

Evo par fotkica za početak, sve su snimljene ispod velike brane koja se nalazi na putu ka Novom Bečeju.

[simke]

Očekujem da će neko upućeniji napisati više o istorijatu ovoga starog i lepog grada ...

a kada prodje taj ozbiljniji deo ja ću napisati nešto više o ribolovu na Tisi i o ribama iz snova ...
pričaću vam o najvaspitanijim kučićima koje šarmantne i lepe bečejke izvode u šetnju kraj vode ...
Jedan moj drugar gledajući taj večernji špancir kraj Tise zamišljeno je rekao:
''Kako ovde dobrih ženki ima.''
Da li je mislio na kučiće ili ''mačiće'' vrag bi ga znao ...

dotle evo još jedna fotkica sa vode ...

[morrib]

Moj prvi susret sa Tisom ostavio je samo jedan utisak : opčinjenost mirnoćom, lepotom i tihom elegancijom. Njeno ime je i ime jednog predivnog četinara koji se po kvalifikacijama ne razlikuje od imenjakinje. Utoliko mi je bio veći jad i muka, kad sam je video nemilosrdno otrovanu. Toliki jad sam osetio isto kada su 99-te bacili bombe nato zlotvori na most na Dunavu kod Smedereva. Te noći se pod zemljom čuo jecaj srušenog diva. Tisa je svoj jecaj poslala svuda i svuda se osetio, jecaj otrovane lepotice!

[zmax]

[simke]

@Zmax

Dopunio bih tvoju prethodnu poruku ... malčice.

Pesma je o ljubavi i o Tisi, to je ušičujno (ušičujno je nepostojeći izraz za nešto što možeš sa sigurnošću zaključiti slušajući) a pošto je to tako, sigurno se pitaš šta je očigledno, zar ne?
Pa, očigledno je da to nije snimljeno na Tisi.

Snimljeno je na Staroj Tisi kod Bačkog Gradišta, na tamošnjem mostu.
Put kojim se devojka vozi biciklom je put izmedju vikend naselja i sela.
Pejsaž je prelep i šteta što njega nisu više snimali a malo manje same sebe ali ... tako je kako je,

Ovo napisah samo radi informisanja šire forumske javnosti.

Prvo sam pomislio da spot prebacim u temu:
Stara Tisa-Biserno Ostrvo / Vikend Naselje-Bačko Gradište
jer za to postoji čak par razloga.

Prvi sam već naveo, jer su snimci sa Stare Tise.
Drugi je taj što je pesma najverovatnije nastala u doba kada je Stara Tisa bila reka, tj. pre regulacije toka Tise kojim se dobilo sadašnje stanje.

Nekako mi je delovalo prirodnije da je spot tamo ali pošto si ga već postavila ovde a ne odskače od teme, mislim da je na dobrom mestu i da nema potrebe za premeštanjem.
Zato sam dao objašnjenje i upustio se u ovo pisanije.


PS.
Pošto si škrtarila sa rečima i nisi ni jednu jedinu reč napisala uz taj spot,
sada za kaznu da napišeš par poruka u ovom vojvodjanskom delu.

[TVO.JA_]

Bečej

Bečej, lep i gostoljubiv grad smešten u srcu Vojvodine, uz desnu obalu mirne, sanjive Tise. Ovaj 900-godišnjak, svojim ritmom i navikama prkosi vremenu, vlasti i istoriji, ostajući uvek neusiljen, spreman da se menja u meri vlastite odluke i pristanka.Smešten na bačkoj zemlji, vodi i suncu, vekovima greje svoje stare krovove, parkove, kao da čeka, prizeman i umišljen u dremljivom sumraku ćutanja i tišine neku važniju i stalniju pažnju, neki odlučujući podsticaj. Prvi pisani pomen Bečeja se nalazi u povelji iz 1091. godine, koja se odnosi na zbivanja u vezi sa ugarskim ratovima protiv jednog turskog plemena, Kumana. U njoj se napominje da su, u ratu protiv Kumana, Ugari, pod vođstvom Kapolča, prečli Tisu kod Bečeja. Naziv Bečej iz tog vremena se ne odnosi na neko naselje na teritoriji sadašnjeg Bečeja, niti na teritoriji sadašnjeg Novog Bečeja, već na tvrđavu i pristanište na Tisi. Tvrđava se nalazila na adi, 6 kilometara udaljenoj od današnjeg Bečeja, u neposrednoj blizini današnjeg Novog Bečeja.

O postojanju grada na Tisi svedoči i darovnica ugarskog kralja Bele IV iz 1238. godine u kojoj on selo Bečej (Willa Wechey) daje kaluđerima krstašima iz Stonog Beograda. Ime Bečej najverovatnije potiče od imena moćne srednjovekovne porodice Bechey koja se nastanila u ovom kraju za vreme prvih Arpadovića i u srednjem Potisju imala značajne posede. Utvrđenje Bečej je verovatno bilo izgrađeno za zaštitu prevoza na Tisi i kontrolu rečnog saobraćaja, a isto tako i za odbranu bečejskog vlastelinstva.

Posle Mohačke bitke, 1526. godine, počinje period turske vladavine ovim prostorima, ali ne i Bečejom. Četvrt veka je bečejska tvrđava odolevala snažnim turskim napadima...

Vojska Mehmeda Sokolovića je septembra 1551. godine, posle niza neuspelih pokušaja, uspela da osvoji grad na Tisi...
Na žalost, ta krasna varoš iz Čelebijinog zapisa i to moćno srednjovekovno utvrđenje je posle austro-turskog rata i sklopljenog mira u Sremskim Karlovcima 1699. godine, kao i sva utvrđenja na Tisi, "osuđeno" na rušenje. Odluka Karlovačkog mirovnog ugovora je sprovedena 1701. godine i to veoma savesno, jer danas postoje samo manji ostaci južnih zidina kao jedini tragovi postojanja snažnog i moćnog srednjovekovnog uporišta.

Po rušenju tvrđave, iste godine je na teritoriji sadašnjeg Bečeja, u blizini tadašnjeg naselja Kovina, niklo novo naselje Bečej. Habzburgovci su, da bi se zaštitili od turskih upada iz Banata, 1702. i 1703. godine, obrazovali vojnu granicu duž Tise i Moriša. Tako je prilikom izgradnje novog naselja Bečej, prvo napravljen rov ili šanac koji ga je okruživao i štitio. Zbog toga je Bečej tada nosio ime Šanac Bečej, sve do 1774. godine kada dobija naziv Stari Bečej... Da bi se stišalo ogromno nezadovoljstvo graničara, ustanovljen je 1751. godine Potiski krunski distrikt sa sedištem u Bečeju. Distrikt je prvi Bečeju dao status grada...

(Izvodi su iz monografije "Bečej" (1997), autora Dušana Opinćala)

Velelepni posed, smešten u neposrednoj okolini Bečeja pod novim imenom hotel "Fantast", i dalje nosi duh starih vremena i tajne graditelja, veleposednika Bogdana Dunđerskog. Legende o njegovom životu, porodici i bogatstvu danas uglavnom prepričavaju kustosi koji se trude da, uz obilazak imanja, na što bolji način dočaraju glamur starog dvorca.
Grofovska porodica Dunđerski s početka 19. veka iz Hercegovine nastanila se u tada austrougarsku Vojvodinu. Bogdan Dunđerski bio je, bez sumnje, najzanimljivija ličnost, za razliku od ostalih koji su bili nastanjeni u Novom Sadu. Veći deo života proveo je na svom imanju kod Bečeja. Tamo je pre jednog veka, sledeći svoje snove, sagradio dvorac koji je odslikavao svu moć i bogatstvo. Nikada se nije ženio, a kako se i danas prepričava, imao je tri velike ljubavi, žene, konje i vino.Više od polovine nekadašnjeg imanja Dunđerskog zauzimala je ergela, koja je pre rata brojala oko 1.400 rasnih konja. Danas se u njoj nalazi oko 80 grla u šest konjušnica, a postoji i staza za trening galopera. Iz ove ergele potekla su mnoga čuvena grla, a najpoznatiji od njih je svakako Fantast, koji je osvojio tripl-krunu za vreme Kraljevine Jugoslavije, a po ovom pastuvu trkaču je hotel dobio ime.(Autor:
Marija Čolić)

I šta je Bečej bez Tise,njegove večite inspiracije

Vratiću se na ovu temu, ovom divnom gradu,
sa nekim ličnim fotografijama,
koje mi trenutno nisu pri ruci ,
za sad moj mali doprinos je ovaj

[zmax]

Pošto si škrtarila sa rečima i nisi ni jednu jedinu reč napisala uz taj spot,
sada za kaznu da napišeš par poruka u ovom vojvodjanskom delu.

Ko me je vukao za miša!?!

Arheologija i istorija

Na teritoriji današnje opštine, prilikom arheoloških iskopavanja, nađeni su predmeti iz ranijih epoha ljudskog društva. Na osnovu do sada obavljenih istraživanja i nađenog materijala, zna se da je ovo područje bilo naseljeno od V milenijuma p.n.e., odnosno od starijeg neolita. Na mestu današnjeg grada i u njegovoj okolini život se odvijao kroz gotovo sve praistorijske kulture i periode. Nađena su naselja iz neolita, eneolita, bronzanog doba kao i naselja iz gvozdenog doba, sve do istorijskog perioda.



Početkom naše ere teritoriju nastanjuju Sarmati, koji su svoje tragove ostavili u naseljima. U burnim godinama Velike seobe naroda i kroz ovu teritoriju su prošla mnoga plemena zadržavajući se duže ili kraće na jednom mestu i ostavljajući iza sebe kuće i grobove. Najbrojnije ostatke iz tog perioda ostavili su Avari između VI i IX veka, koji su u grobovima svojih pokojnika često ostavljali bogate priloge.



U srednjem veku u gradu i okolini, formiralo se nekoliko naselja. Neka od njih su prestala da postoje, dok su se neka razvila, i do danas egzistiraju: Bečej, Bačko Gradište, Bačko Petrovo Selo.
Srednjevekovna naselja, kojih danas više nema, su Botra i Perlek.
Naselje Botra nalazilo se južno od Bečeja. Na potezu Botra - Perlek nalazilo se niz naselja od VIII do XV veka. Od ostataka, ponađena je jednobrodna crkva sačuvana u temeljima oko koje se nalaze grobovi.

Severno od Bečeja nalazilo se naselje Perlek. Ono je zaživelo još u XI-XII veku. Prema turskim tefterima pominje se kao naselje jos 1650. godine, ali je 1698. godine bez stanovnika. Arheološkim iskopavanjem u ovom naselju nađen je čitav niz objekata: poluukopane zemunice, silosi, otpadne jame, bunari, rovovi... Najlepši predmeti, koji su nadjeni na ovom lokalitetu nalaze se danas u holu fabrike "Carbo-Dioxid", gde je napravljena mala izložba.
Srednjevekovni ostaci naselja Bečej do sada nisu konstatovani. Verovatnoća da se ono nalazi ispod današnjeg grada u velikoj meri otežava njegovo traženje.



Prvi pismeni pomen Bečeja je iz 1091. godine, Bačkog Petrovog Sela 1092., Bačkog Gradišta 1316. godine, dok je Mileševo izgrađeno posle I, a Radičević posle II svetskog rata.

Kao utvrđenje Bečej se spominje 1238. godine kada je ugarski kralj Bela IV svojom darovnicom poklonio Bečej u posed kaluđerima krstašima iz Stolnog Beograda. Do sredine XVI veka on je promenio desetak feudalnih gospodara u okviru feudalne Mađarske. Čuveni turski vojskovođa Mehmed-Paša Sokolović osvaja ga 1551. godine i pod turskom vlašću ostaje do 1687. godine.
Nakon velikog austrijsko-turskog rata krajem XVII veka, velike seobe Srba pod Arsenijem III Čarnojevićem i sklapanja mira u Sremskim Karlovcima 1699. godine ova teritorija dolazi u austrijsku vlast. Da bi osigurala svoje carstvo od upada turaka, bečka vlada je duž novih granica osnovala Potisko-pomorišku vojnu granicu.
Posle austrijsko-turskog rata od 1718. godine i sklapanja mira u Požarevcu iste godine, Turska gubi Banat, a samim tim prestaje potreba postojanja Potiske vojne granice. Tadašnje županijske vlasti tražile su ukidanje privilegije graničara, čemu se ovi žestoko suprodstavljaju. Da bi umirila graničare bečka vlada 1751. godine osniva Potisko-krunski distrikt sa sedištem u Bečeju. U njemu je bilo četrnaest potiskih opština. U periodu od blizu jednog veka postojanja distrikta, u Bečeju se razvilo zanatstvo, trgovina i druge privredne i društvene delatnosti i on postaje politički i kulturni centar srednjeg Potisja. U to vreme dolazi i do povećanja broja stanovnika, tako po popisu iz 1820. godine, u njemu živi 8.357 stanovnika.
Bečej će u sastavu austrougarske carevine ostati do 1918. godine, kada ovi krajevi ulaze u sastav Kraljevine Srba Hrvata i Slovenaca. Između dva svetska rata imamo začetke industrije u Bečeju sa oko 1500 radnika i taj broj se neće značajnije menjati.
Posle II svetskog rata Bečej je i dalje sresko mesto sve do 1955. godine kada je pripojen Vrbaškom, a te godine prelazi u novosadski srez do 1965. godine kada su i ukinuti srezovi. Godine 1955. Mileševo i Radičević ulaze u sastav opštine Bečej, a 1960. godine i Bačko Gradište i Bačko Petrovo Selo. Takva administrativna podela postoji i danas.

[naproforgo]

U Beceju nemam nikoga bas... sto mi nije smetalo da ga iz cista mira posetim i ... zgotivim! Onako - na prvi pogled! Pa kad bih da mi je lepo, a ja odem u Becej i prosecem, sad dal' centrom il' uz Tisu.... i radujem se... E sad, kako to, nemas tamo nikoga, nista te ne veze za to mesto, a lepo ti - ne znam... al' ako!

[Skorpija85]

Centar


Tisa


Goranski Park

[AmIa]

[Grunt]

šetajući obalama Tise, zurio sam u njene velike i tople... vode

šalu na stranu LIKE IT

[Turkmenbashi]

Iz VojvodinaCafe galerije > Gradovi Vojvodine

Zgrada gradske kuće

Slikano noću, zgrada Gradske kuće čini jednu celinu sa zadužbinom baronice Jović. Građene u 19. veku a od 1902. godine čine jednu celinu, tako da se fasada Skupštine opštine Bečej prema trgu proteže u dužini od preko 60 metara.

Zgrada banke u centru


Gradska biblioteka


Sedište opštine SPC


Panorama centra

Levo se vidi katolička crkva, sa desne strane pravoslavna. U sredini je zgrada gradskog pozorišta. katolička crkva je svoj sadašnji oblik dobila 1830. godine. To je jednobrodna građevina, polukružne apside na severu, izdužene osnove i sa zvonikom na čeonoj starni. Poseduje dve oltarske slike poznatog mađarskog slikara Mora Tana, rođenog 1828. godine u Bečeju. Srpska pravoslavna crkva podignuta je 1858. godine, a rađena je u vizantijskom stilu. U crkvi se naročito ističe visoki ikonostas sa klasicističko-romantičarskim dekoracijama i sa 63 ikone, koje je radio poznati akademski slikar Uroš Predić.

Trg okružuju i nekadašnja osnovna škola (danas srednja mašinska) iz 1861. godine


Pravoslavna crkva

nastavak sledi...

[Turkmenbashi]

Mala pravoslavna kapela, takođe zadužbina baronice Jović


Goranski park u Bečeju


Kej na Tisi

Stari socijalistički grb grada urađen u kamenu kao mozaik. Meštani ga zovu "salama", danas Bečej ima drugačiji grb u upotrebi.

Naspram kapele, zdužbine baronice se nalazi i ova mala kapelica:

[Turkmenbashi]

Bečej, Tisa:

Nesvakidašnji prizor

Letos, pored Bečeja prolazi turistički brod, imao je naziv nekog vladara, sad se već ne sećam kojega.

Ista reka, isti brod


Jesen na Tisi


Ustava na Tisi

Ustava se nalazi na ušću Velikog bačkog kanala u Tisu u Bečeju. Brana je rađena po planovima Hajnca Alberta, tehničkog direktora kanala, u periodu od 1895. do 1900. godine. Postoji verovatnoća da je konstrukcija ovog objekta izašla iz Ajfelove radionice. Šlajzovi su urađeni na električni pogon. Struju za njihov rad proizvodila je hidrocentrala koja je napravljena neposredno pored njih. Ova ustava je bila jedna od najsavremenijih u svetu u to vreme.

I još jedna slika Tise za kraj

Još slika Bečeja u fotogaleriji sajta.

[AmIa]

cvetanje Tise