Sremci pišite o svim poznatim i naravno, manje poznatim Sremcima!
Bilo bi lepo kada bi uspeli da napravimo jednu zbirku ličnosti koje su obeležili Srem u prošlim vekovima!
Sremci pišite o svim poznatim i naravno, manje poznatim Sremcima!
Bilo bi lepo kada bi uspeli da napravimo jednu zbirku ličnosti koje su obeležili Srem u prošlim vekovima!
Sveti Arsenije I Sremac (?-1266), bio je drugi srpski arhiepiskop u periodu 1233-1263.
Biografija [uredi]
Rođen je u selu Dobra kod Slankamena na Dunavu. Zamonašio se u mladosti i kad je čuo za delatnost Svetog Save otišao je njemu u Žiču. Sava ga je ubrzo postavio za igumana Žiče.
Arsenije je za arhiepiskopa izabran voljom svog prethodnika Svetog Save koji se 1233. povukao sa trona pred drugi polazak za Jerusalim.
Sagradio je crkvu Svetih Apostola u Rugovskoj klisuri kod Peći koji je kasnije nazvana crkva Vaznesenja Gospodnjeg.
Njegovo žitije i službu napisao je arhiepiskop Danilo II. Danilo II je u svojoj zadužbini, Bogorodičinoj crkvi u Peći, dao da se naslika ciklus slika iz Arsenijevog života.
Povukao se sa trona 1263. usled teške bolesti (paralize). Bolovao je i umro u Crnči 28. oktobra 1266. godine i sahranjen u hramu Svetih Apostola u Peći. Njegove mošti nošene su i čuvane po raznim manastirima, a od 1920. godine nalaze se u manastiru Ždrebaonik kod Danilovgrada.
Srpska pravoslavna crkva ga proslavlja kao svetitelja 28. oktobra po crkvenom tj. 10. novembra po građanskom kalendaru.
Atanasije Stojković (Ruma, 20. septembar 1773. - Petrograd, 2. jun 1832.) je srpski pisac i naučnik s početka 19. veka. Ruski akademik, profesor i rektor univerziteta u Harkovu. Pisac prve knjige iz fizike na srpskom jeziku, ali i i prvog romana u novijoj srpskoj istoriji, kao i prevodilac Novog zaveta na slavenoserbski.
Atanasije je rođen u Rumi 1773. godine gde je pošao u školu, a nastavio je u Šopronu, Segedinu i Požunu. Po dobijanju stipendije ide na studije u Getingen, gde 1799. stiče zvanje doktora filozofije i postaje prvi Srbin sa ovom titulom. Na nagovor Dositeja Obradovića od 1801. do 1803. u Budimu piše knjigu "Fisika, prostim jezikom spisana za rod slaveno-serbskij" u tri toma, koja je prvo takvo delo na srpskom jeziku, i obuhvata ne samo fiziku već i meteorologiju, astronomiju, minerologiju pa čak i botaniku i zoologiju. Ovim se Stojković svrstao u red srpskih prosvetitelja, uz Dositeja i Pavla Solarića.
Zahvaljujući svom obrazovnom radu 1803. godine biva pozvan za prvog redovnog profesora na novootvoreni univerzitet u Harkovu. On je jedan učenih Srba koje je carska Rusija pozvala da budu profesori na tom univerzitetu, uz Gligorija Trlajića, Savu Petrovića, Đorđa Koritara. Prvo predaje na katedri teorijske i eksperimentalne fizike ali ubrzo postaje dekan odeljenja fizičkih i matematičkih nauka. Stojković kasnije postaje u rektor i osnivač harkovskog Učenog društva.
Stojković je kasnije stekao mnoge počasti i privilegije, postao član Carske akademije nauka, dobio od cara Aleksandra I orden svetog Vladimira trećeg stepena, a dobija i materijalne privilegije i postaje državni savetnik. Umire u Sankt Peterburgu 1832. godine.
Njegov prosvetiteljski rad obuhvata i prevod Novog zaveta u slavenoserbskoj redakciji što prilično otežava Vuku Karadžiću da nađe razumevanje i podršku među učenim Srbima za njegov prevod na narodni srpski jezik. Međutim, njegov roman "Aristid i Natalija" iz 1801. godine predstavlja prvi roman u novijoj srpskoj književnosti. Po uzoru na Volterov "Kandid" napisao je delo neobičnog naziva - "Kandor ili otkrivanje egipetskih tain", roman filozofsko poučnih nameram sa dosta mističnih elemenata.
Flavije Julije Konstancije, na srpskom poznat kao Konstancije II, (rođen 7. avgusta, 317. godine, umro novembra 361. godine) bio je rimski car od 337. do 361. godine. Konstancije je bio srednji od trojice sinova Konstantina Velikog i njegove druge žene Fauste. Konstancije je rođen u Sirmijumu i dobio je titulu cezara od oca. Kada je Konstantin Veliki umro 337. godine, Kostancije II je organizovao da se svi potomci njegovog dede, Konstancija Hlora i Flavije Maksimijane Teodore budu pobijeni. Posle tog masakra jedini potomci Konstantina Velikog ostali su, pored samog Konstancija II, njegov stariji brat Konstantin II, njegov mlađi brat Konstans i dva rođaka Galus i Julijan Otpadnik. Trojica braće su podelila Rimsko Carstvo među sobom, što je uostalom bila i želja njihovog oca. Konstantin II dobio je Britaniju, Galiju i Hispaniju, Konstans je vladao Italijom, Afrikom i Ilirikom, a Konstancije je dobio čitav Istok.
Kada je Konstantin II umro 340. godine, u pokušaju da Konstansa istera iz Italije, upravo je Konstans postao samostalni vladar čitavog Zapada Carstva. Došlo je do nove podele 350. godine, kada je Konstans poginuo u bitki sa trupama lojalnim protiv-caru Magnenciju. Sve do ovog časa, Konstancije je bio zauzet ratu sa Sasanidima, i sada je bio prinuđen da prihvati pomoć svog rođaka Galusa zbog rata na Istoku, kako bi se sam mogao obračunati za uzurpatorom.
Konstancije se obračunao sa Magnencijem u bitki kod Murse, jedne od najkrvavijih bojeva u čitavoj rimskoj istoriji. Nakon dve godine, 353, Magnencije je izvršio samoubistvo, i Konstancije je onda rešio da se oslobodi svog rođaka Galusa. Ipak, nije bio kadar da vodi samostalno sve poslove Carstva, naročito kada su bila u pitanju ratovi i na Istoku i na Zapadu, pa je 355. godine, svog jedinog preostalog rođaka Julijana Otpadnika uzdigao na rang cezara. Ali, vojska u Galiji, izvikala je Julijana za cara. Došlo je do građanskog rata, a Konstancije je umro u blizini Tarsa 3. novembra 361. od groznice. Tako je Julijan Otpadnik postao samostalni vladar čitavog Carstva.
Konstancije je vodio poslove hrišćanske crkve. Često je stajao na stranu Arijanaca, pa je čak sazvao arijanski sabor u Raveni 359. godine.
Konstancije se ženio tri puta, a njegova postumno rođena kći kasnije se udala za cara Gracijana.
Lucije Domicije Aurelijan (rođen septembra 214. godine na malom seoskom imanju u okolini Sirmijuma, u Donjoj Panoniji, na tlu današnje Srbije, umro 275. godine kod Konstantinopolja bio je rimski car između 270. i 275. godine
Otac mu je bio seljak zakupac imanja uglednog veleposednika, a majka sveštenica Sokolovog kulta. Aurelijan je počeo da gradi uspešnu karijeru u vojsci.
Aurelijanov uspon počinje nakon njegovog vojničkog uspeha tokom bitke kod Niša 268. godine. Tu je Aurelijan predvodio rimsku tešku konjicu koja je najviše doprinela ovoj velikoj pobedi protiv Gota.
Godine 268.Aurelijan je učestvovao u suzbijanju ustanka protiv cara Galijena u Toskani. No, čim je ovaj ustanak ugušio, Aurelijan je sam podigao bunu protiv Galijena. Kada je car Klaudije II preuzeo vlast, Aurelijan je dobio važnu vojnu komandu.
Kada je Klaudije II podlegao bolesti, presto je preuzeo njegov mlađi brat Kvintil. Aurelijan je tada sakupio svoje trupe i sa Dunava krenuo prema Rimu. Kvintil je shvatio da protiv Aurelijana nema šanse na pobedu i izvršio je samoubistvo.
Đorđe Branković (despot)
Đorđe Branković, u monaštvu narečen Maksim, srpski despot i arhiepiskop, rodio se 1461. godine. Desetak godina je junački hrabrovao na Agarene" (Turke), pa je otišao u kaluđere i postao monah Maksim. Bio je oženjen Izabelom, bratanicom ugarske kraljice (iz aragonske napuljske dinastije), ali se, kako kazuje u njegovom žitiju Krušedolac iz XVI veka, čista od nje sačuvao".
Titulu despota Srbije je Đorđu darovao mađarski kralj Matija 1486. godine. Despot Đorđe je takođe u posed dobio gradove Kupinik (Kupinovo), Slankamen i Berkasovo u Sremu, kao i druga mesta, koja su spadala pod te gradove. Od 1493. godine, Đorđe je delio despotsku titulu sa bratom Jovanom. 1494. godine srpski despoti, Đorđe i Jovan, su ratovali protiv hercega Lovre, koji je imao posede u Sremu i Slavoniji. U decembru 1494. godine, despoti osvoje Mitrovicu (Sremska Mitrovica) i povere gradsku upravu svojim ljudima. Početkom 1496. godine, Đorđe se zakaluđerio, a despotsku titulu je ostavio mlađem bratu Jovanu.
Možda ga je u monahe odvelo ondašnje verovanje da je od 1492. godine (od sedamhiljadite godine po vizantijskoj eri) nastao vtori vek", kad svakog trenutka može da bude propast sveta. Umro je kao arhiepiskop beogradski Maksim 1516. godine. Kult mu je načinjen 1523. godine, u doba kad je Beograd već dve godine bio u turskim rukama i kad je turska granica, sve do Mohačke bitke 1526. godine bila sasvim blizu Krušedola.
U Krušedolu, manastiru koji je Maksim podigao, počivao je on, despot i arhiepiskop srpski, i tu je stvoren njegov kult, da bi poslužio za podizanje duhova kod Srba, koji su se, sa Mađarima zajedno, borili protiv Turaka. U isto vreme, na istom mestu i sa istim zadatkom razvijani su kultovi cele Maksimove porodice: i oca njegovog despota Stefana Slepog (Stefan Branković) (početak njegovog kulta 1484. godine), i majke njegove despotice Angeline (počela da se slavi kad i Maksim), i brata njegovog despota Jovana (imao kult od 1505. godine). Krušedolac iz XVI veka je u crkvenim pesmama slavio sve članove te porodice poslednjih Brankovića, a Majci Angelini i Maksimu je napisao i žitije.
bilo bi lepo kad bi se pojavile i neke licnosti koje su poztivno uticale na drustveno kulturni zivot nasega Srema a da su i dunavske svabe koje su bile dobre komsije.De Gaulle kaže:
Da li neko uopste i zna neke dunavske svabe koje su ostavile traga pored zanatstva i vrednoce u tragovima umetnosti, knjizevnosti? Da li je moguce da je i to izbrisano posle 1945.godine?
Ignjat Jung,
Jedna od najkontroverznijih licnosti u istoriji Srema,prvi sremski arheolog,iako amater imao je ogroman doprinos izucavanju istorije Sirmijuma i Srema.
Skoro svi podaci o njemu su veoma nepouzdani,osim toga da je bio ucitelj i poverenik Arheoloskog muzeja u Zagrebu.
Od sredine 1884.godine do 1908.godine Jung je urednicima Vijesnika hrvatskog arheoloskog drustva poslao nekoliko stotina pisama o topografiji i arheoloskim otkricima Sirmijuma i citavog Srema.
Njegovi podaci su i danas veoma vredni,jer su pisma bila propracena savesno nacinjenim skicama,crtezima i planovima,koji su i u savremeno vreme od ogromnog znacaja za nauku.
Da nije bilo Junga za mnoge ,sada unistene,lokalitete ne bi ni znali da su postojali.
Najvise kontroverze na njega baca njegov poslednji cin.Naime,1908.godine gradska uprava Sremske Mitrovice odlucila je da unisti stubove sirmijumskog akvadukta,koji su bili veoma ocuvani,i da ih iskoristi kao materijal za izgradnju puta za selo Mandjelos.
Jung nije mogao da izdrzi rusenje ,njemu dragih,ostataka Sirmijuma,i te 1908.godine,iz revolta,napusta posao ucitelja,Mitrovicu, cak i porodicu,i nestaje u nepoznatom pravcu.
Postoje mnoga nagadajanja gde je zavrsio,ali to su sve spekulacije.
Ovaj post je mala pocast za velikog coveka.
Milica Stojadinović Srpkinja
Pesnikinja, rođena 1830. u Bukovcu , Srem. Umrla 1878. Živela je u Vrdniku i Beogradu. Jedna od retkih pesnikinja svog doba, izuzetno popularna, pisala je pretežno romantičarsku poeziju, naivno idilično-rodoljubivih raspoloženja, u kojoj dominira deskripcija nad osećanjima. Veći značaj u književnom i istorijskom pogledu ima njen lirski dnevnik U Fruškoj gori, jedna vrsta svedočanstva o dobu u kome je živela i radila. Poznata kao "Vrdnička vila".
U Fruškoj Gori blizu kod Siona
U zadužbini majke Angeline,
Tu mračnog groba otvaraju s' vrata
Despota Đurđa sužnoga da prime.
Tu leži despot; ime, vlast despotsku
Zajedno s njime pokri zemlja crna.
Vaš status
Citat
